MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ ŞİİRİ
Milli Edebiyat Dönemi
Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu sıkıntılı durumdan etkilenen dönemin edebiyatçıları milliyetçilik fikrini benimsemiş ve eserlerini bu yönde vermeye başlamışlardır.
Milli Edebiyat dönemi şairleri de eserlerinde milliyetçilik fikrini öne çıkarmışlardır. Bu fikirler etkisiyle Anadolu’ya yönelmişler, sade bir dil anlayışı benimsemişlerdir.
Milli Edebiyat Şiiri Genel Özellikleri
- Sanat sanat içindir anlayışından sanat toplum içindir anlayışına yönelmişlerdir.
- Topluma yöneldikleri için de halkın anlayacağı Arapça ve Farsça sözcüklerden kaçınmış, sade bir dil anlayışı benimsemişlerdir.
- Halkın anlayışına yakın olan Halk Şiiri‘nin şiir anlayışına yaklaşmışlar, halk şiirinin nazım biçimlerini şiirlerinde kullanmışlardır.
- Aruz ölçüsü yerine halk şairlerinin kullandığı hece ölçüsü tercih edilmiştir.
- Coşkulu, heyecanlı, konusunu milli tarihten alan şiirler yazmışlardır.
- Sanatlı söyleyişler azalmış, fikir ön plana çıkmıştır.
- Mehmet Emin Yurdakul, Ziya Gökalp, Rıza Tevfik Bölükbaşı gibi şairler bu dönemin anlayışını yansıtan önemli isimlerdir.
- Bu dönem Beş Hececiler olarak adlandırılan şairler de bu dönemin önde gelen şairleri arasına girmişlerdir.
Milli Edebiyat Dönemi Önemli Şairleri
Ziya Gökalp
Düşünce yönü öne çıkan, sanat açısından zayıf şiirler yazmıştır. Türkçülük
düşüncesini sistemleştiren bir düşünür ve sosyolog olarak tanınmıştır.
Önceleri, bütün dünya Türklerini bir bayrak altında toplamayı amaçlayan
“Turancılık ”görüşüne bağlıyken, sonraları “Türkiye Türkçülüğü” düşüncesine
yönelir. Günlük konuşma diliyle yazı dilinin birleştirilmesi
gerektiğine inanan sanatçı eserlerinde bunu başarıyla uygular. Şiirlerinde hece
ölçüsünü kullanan Ziya Gökalp (Turan adlı şiiri hariç), konu olarak
daha çok eski Türk tarihine, İslamiyet önçesi dönemlere yönelir. Ayrıca yurt,
millet, ahlak, din ve uygarlık gibi konuları da eğitici bir yaklaşımla ele
alır.
Eserleri:
Şiir: Kızıl Elma, Altın Işık, Yeni Hayat
Nesir: “Türkçülüğün Esasları”, “Türkleşmek, İslamlaşmak,
Muasırlaşmak”; “Türk Medeniyeti Tarihi”, “Malta Mektupları”.
Mehmet Emin Yurdakul
Hece ölçüsüne dayalı yalın bir Türkçe kullandı. Türk
edebiyatına halkın sesini getiren gerçekçi bir şair olarak değerlendirildi.
Osmanlıcılık ve İslamcılık akımlarına karşı Türkçülüğü savunan şiirler yazdı.
Coşku, ulusal duygular, kahramanlık, yüreklendirme ve öğreticilik öğelerini ön
plana çıkardı. Şiire biçim yenilikleri de getirdi. Dörtlük geleneğinin dışına
çıkarak üçer, altışar, sekizer dizeden kurulu şiirler yazdı. Milli
edebiyat akımı ve Türkçülüğün önde gelen temsilcileri arasında yer aldı.
" Türk Şairi", " Milli Şair " diye bilinir.
ŞİİR:
Türkçe Şiirler, Türk Sazı, Ey Türk Uyan, Tan Sesleri, Ordunun Destanı, Dicle
Önünde, Hastabakıcı Hanımlar, Turana Doğru, Zafer Yolunda, İsyan ve Dua, Aydın
Kızları, Mustafa Kemal, Ankara
DÜZYAZI:
Fazilet ve Asalet, Türkün Hukuku, Kral Corc‘a, Dante'ye
Yahya Kemal Beyatlı
Milli Edebiyat hareketini makaleleri ve
konferanslarıyla destekleyen Yahya Kemal in, esasen , kendine özgü
Milli Edebiyat’ınkinden farklı bir anlayışı vardır. İstanbul şairi olarak
tanınır. Omanlı İmparatorluğunun geçmişteki parlak günlerine büyük bir özlem
duyar. Başlıca konuları: İstanbul, tarih, yurt sevgisi, aşk, ölüm ve
sonsuzluktur. Divan şiirinin özünü kakalama çabası içinde olan sanatçı,
eski şiirin ölçü, uyak ve ahenk unsurunu ön planda tutmuştur. Onun eserlerinde
malzeme eski, şiir ise yenidir.
Şiir kitapları: kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin
Rüzgarıyla, Rubailer,
Nesir Kitapları: Aziz İstanbul, Eğil Dağlar, Siyasi ve Edebi
Portreler, Siyasi Hikayeler, Edebiyat Dair.
HECENİN BEŞ ŞAİRİ (BEŞ HECECİLER)
Bu şairler 19117de Selanik’te “Genç Kalemler”le
başlayan Milli Edebiyat akımının ilklerine bağlı olarak, halk
şiirimizin özelliklerinden, yerli kaynaklarımızdan yararlanarak,
şiirimizin aruzdan heceye geçişinde önemli rol oynamışlardır.
Şiirlerinde Anadolu manzaralarını ve Anadolu yaşayışını
coşkulu bir dille işlemişlerdir. Hece ölçüsünün genellikle 11’li ve 14’lü
kalıbını kullanmışlardır. Daha sonraları, yeni biçimler arayarak oldukça uzun
şiirler de yazmışlardır. Eserlerindeki dil ise konuşma dilidir. Bu şarirlerimiz
şunlardır:
- HALİT FAHRİ OZANSOY
- ENİS BEHİÇ KORYÜREK
- YUSUF ZİYA ORTAÇ
- ORHAN SEYFİ ORHON
- FARUZ NAFIZ ÇAMLIBEL
0 Yorumlar
Yorumlarınızı bekliyorum.