Cümle Oluşumu

Cümle Oluşumu Alt Başlıkları:

Cümle Oluşturma
Cümle Tamamlama
Cümle Birleştirme
Anlatımın Yönünü Etkileyen İfadeler

1. Cümle Oluşturma

Bu tip sorulardan bizden parçalanmış bir cümleyi anlamlı bir şekilde bir araya getirmemiz istenir. Öncelikle yapmamız gereken ilk iş, yüklemi sona yerleştirmektir. Diğer ögeler anlam ilişkileri, düşüncenin basamakları değerlendirilerek düzenli bir şekilde bir araya getirilir. Anlamlarına göre ikili gruplar oluşturmak da cümle oluşturmamızı kolaylaştırır. Teorik bilgiden çok pratiğe dayanan bu tarz soruları rahatça yapabilmek için benzer soruları bolca çözmeliyiz. Diğer yapacağımız iş de bolca okumak…

Örn:

· -Medeniyetin-korumaktır-biri-geçmişi-göstergelerden-en önemli

· -kimi-tembel işi-şairlerin-olduğu için-eskiyor-şiirleri

· -evindeki-gurbette-hasırın-bilmez-kıymetini-taşa-yaslanmayan

· -evlerin arasındaki avluya-çocuk eve geldiğinde-girmek üzeriydi-araba da

· -bir görev bildim-İngiliz edebiyatı üzerine-bu kitabı yazmayı-ders verdikten sonra-kırk yıla yakın

· -herkesin-yararlı buluyorum-anılarını yazmasını-olmamızı önlemek için-belleksiz bir toplum

· -Kuzey Kıbrıs-dalış sporuna-su altı-öne çıkan-zenginlikleriyle-ilgi duyanları bekliyor

· -devrinin başlangıcı olarak- 1685 -1750 yılları arasında yaşayan-kabul edildiği söylenir-ünlü besteci Johan Sebastian'ın-Avrupa'da büyük besteciler

· sonradan kazanacağımız bir-karşılaştığımız bir kişinin-hoşlanmadığımrz bir hareketine-dostluğu-önceden baltalamak olur-karşılık peşin hükümlü davranmamız, belki de

2. Cümle Tamamlama

Bu tarz sorularda cümlede bir veya birkaç boşluk bırakılır ve boşluğa uygun sözcük getirmemiz istenir. Cümlenin anlamına, eklerin uyumuna dikkat edilerek bir sözcük getirilmelidir. Şıklara inmeden önce verilen cümleyi iyice anlamalıyız. Yoksa getireceğimiz sözcük yanlış olacaktır.

· Macera peşinde yola çıkan Don Kişot, hayalinde büyük bir şato olarak ---- bir hana rastlar.

· Bundan on, on iki sene evvel Halide Edib’in eserlerini büyük bir ………, hatta bir çeşit …… okuyanlardanım.

· Güzin Dino, Namık Kemal’in İntibah romanını incelerken konunun ve kişilerin Hançerli Hanım diye ……… bir meddah hikayesinden geldiğini ………

· Ahmet Mithat, ilk romanı Hasan Mellah’ı Monte Cristo’dan ………… yazdığını söyler.

· En akılcı ve duygusal etkilenimlerden uzak görünen düşünce ve kararların----- çok eskilerden kalan beyinsel ve zihinsel bir geleneğin etkisiyle, ----- duyguların girdileriyle oluşturulabildiğini söylüyor araştırmacılar. [A) çünkü - ile B ) ama - dahi C ) ve - dahi D ) bile - ancak E ) yalnız – ama]

· Sabahleyin koku alma ---------- en düşük düzeyde olduğunu, kokuları gün------------ daha iyi duyabildiğimizi biliyor muydunuz? [A) durumunun - bitince B ) niyeyse - başında C ) oranının - ilerledikçe D ) işinde - ortasında E ) isteğinin – doğarken]

· Uzak atalarımızca mağara duvarlarına ve kayalara ------ ya da taşlardan ----- sanat eserlerine meraklı olanlar bu siteye mutlaka bakmalı. [A) okunmuş - yazılmış B ) çizilmiş - yontulmuş C ) kesilmiş - atılmış D ) işaretlenmiş - oluşturulmuş E ) kazılmış – elenmiş]

· 2021-TYT Bu roman, okuruna ilk bakışta çok keyfî, çok dağınık görünebilir. Yazar -— yazmış gibi. Oysa bu dağınık görünüşlü malzeme -— bir şekilde toplanmış ve yapısal bir bütün meydana getirecek şekilde örülmüş. [A) talep edileni – bilinçli B) aklına geleni – titiz C) akışın getirdiğini – ahenkli D) kendinden bekleneni – tutarlı E) uygun düşeni – aleni

· 2022-TYT XII. yüzyılda gözlüğün bulunması, sadece görme kusurlarını —– kalmadı aynı zamanda insanların doğuştan getirdiği ya da zamanla oluşan tahribatları —– gerektiği inancını da yıktı. [ A) gidermekle – kabullenmeleri B) somutlaştırmakla – onaylamaları C) görmezden gelmekle – benimsemeleri D) aramakla – düzeltmeleri E) ortaya koymakla – iyileştirmeleri ]

3. Cümle Birleştirme

Bu tip cümlelerde aynı konu üzerindeki birkaç cümle verilip aynı düşünceyi ifade eden birleştirilmiş şeklinin bulunması istenir. Cümle birleştirilirken cümlelerdeki ortak ifade belirlenip yan ifadeler net bir şekilde verilen cümlede aranır. Fiilimsiler, bağlaçlar ve noktalama işaretleri birleştirilmede kullanılabileceği için bunlara dikkat edilerek şıklar değerlendirilmeli. Aradaki neden-sonuç, amaç-sonuç, zıtlık gibi durumlara net bir şekilde birleştirilen cümlede de yer verilmeli.

· Ders o kadar da zor değildi./Derste son sınavda çıkan soruları çözdük./Rahatsızlandığım için dersten erken çıkmak zorunda kaldım. (Son sınavda çıkan soruları çözdüğümüz, o kadar da zor olmayan dersten rahatsızlandığım için erken çıkmak zorunda kaldım.)

· Kitap çok uzun ve sıkıcıydı. / Bu yüzden okumaktan vazgeçtim.

· Şehir dağın eteklerinde kurulmuştu. /Şehirde mavi ve yeşil kol kolaydı. / Şehir diğer şehirlere çok uzaktaydı.

· İngiliz Dili ve Edebiyatı Kürsüsü’ndeki “Eleştiri” dersi dökümanlarını kitap haline getirdik. / Edebiyat kuramları ve eleştiri yöntemleri üzerine yayınlar yok denecek kadar azdı.

· Anadolu ağızlarının sınıflandırılması çalışmalarında en çok kullanılan ölçütlerden biri, şimdiki zaman ekidir. / Bu ek, ses yapısı bakımından gösterdiği çeşitlilikle Anadolu ağız gruplarının belirlenmesinde rol oynar.

4. Anlatımın Yönünü Etkileyen İfadeler

Ø Yönünü değiştiren İfadeler: “ama, fakat, lakin, yalnız, ancak, oysaki, ne var ki, halbuki, buna rağmen, yine de”

· Matematiği çok seviyorum ama bazen yapmakta zorlanıyorum.

· Özür dilemesine rağmen hatalarında ısrar ediyor.

· Gömlek almak istiyorum yalnız hangi renk istediğime karar veremiyorum.

· Dün yine çalışmadın oysaki başarmak istediğini söz vermiştin.

· Onun da gelmesi için çok üsteledim ne var ki zorla güzellik olmuyor.

Ø Yönünü Destekleyen İfadeler: “özellikle, örneğin, örnek olarak, mesela, hatta, üstelik, ayrıca, açıkçası, açıklamak gerekirse, başka bir deyişle, yani”

· Tüm dersleri tekrar etmiş, üstelik beş yüz de soru çözmüş.

· » Seneye üniversiteye gideceğiz hatta çift bölüm okuyacağız.

· » Bu defa sevdiğim insanları yani sınıf arkadaşlarımı çağıracağım.

· » Takımın on senelik kötü gidişine son verdik başka bir deyişle şampiyon olduk.

· Sözel dersleri severim özellikle de Türkçe dersini.

Ø Özetleyen ve Sonuç Bildiren İfadeler: “kısacası, özetle, son olarak, sonucunda, böylece, böylelikle, görüldüğü gibi”

· Kısacası artık bu probleme bir son veriyoruz.

· Görüldüğü gibi dükkanın getirisi kadar götürüsü de var.

· Popüler sanatçı son konserine çıktı. Böylelikle bir yıldız daha sanat dünyamızdan kaydı.

· Özetle yorum soruları çok sorulduğu için önemlidir.

· Son olarak size bu cümleyi veriyorum.

Follow @edebiyatHocamco